Sözcükler yapıları bakımından kaça ayrılır?

Sözcükler yapıları bakımından ''basit, türemiş, birleşik'' olmak üzere üçe ayrılır.

Basit sözcükler yapım eki almamış, başka bir sözcükle birleşmemiş sözcüklerdir: kalem, ev, deniz, çiçek, göz, akıl; gel- oku, çalış...

Not: Çekim ekleri sözcüklerin yapısı değiştirmez.

kalem-ler / basit
ev-de / basit
deniz-i / basit
çiçeğ-in / basit

Türemiş sözcükler en az bir yapım eki almış sözcüklerdir: kalem-lik, ev-ci, deniz-ci, çiçek-len-, gel-iş-, oku-t-, çalış-gan...

Not: Sözcük kök ve gövdelerinden farklı türde sözcük türetilebilir.

çiçek / çiçek-çi (ad)
çiçek / çiçek-len (eylem)

Birleşik sözcükler bir sözcüğün başka bir sözcükle birleşip yeni bir kavramı karşılamasıyla oluşmuş sözcüklerdir: Çanakkale, kuşpalazı, birkaç, kahverengi; siliver-, hisset-...

Not: Birleşik sözcüklerin bir bölüm bitişik bir bölümü ayrı yazılır.

Karşıyaka, biraz, hanımeli, gidur-... / Bitişik
deve kuşu, tuz ruhu, bir, arz et-... / Ayrı

Annem çarşıya gitti. / basit
Size kitap aldım. / basit
Oya yazlık alacakmış. / türemiş
Vergilerimiz çok iyi değerlendirilmeli. / türemiş
Bu bölgede akbaba yaşamaz. / birleşik
Sizi de mi depremi hissettiniz? / birleşik

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Tarladaki korkuluğu gören kargalar hemen kaçıyır.
B) Görgü kuralarına uymamakta direniyorsun.
C) Herkes Aysel'in başarısını konuşuyor.
D) Öğretmenim birlikten kuvvet doğar, derdi.
E) Yazınızı Ege sahillerinde geçirmelisiniz.



Doğru yanıt: E

A, B, C, D türemiş
E basit